2022 Yılında Teknoloji Yatırımları ve Genel Ekonomik Durum
2022 yılında, küresel ekonomi üzerinde etkili olan beklenmedik gelişmeler, modern ekonominin temelini sarsmaya devam etti. COVID-19 pandemisinin devam eden etkileri, uluslararası çatışmalar ve faiz oranlarındaki artışlar, yatırım sektörünün zorlu bir süreçle karşı karşıya kalmasına neden oldu. 2021 yılında, pandemi öncesi döneme dönme çabaları hız kazanmış ve çeşitli önlemler alınarak yatırım politikaları geliştirilmişti. Bu, pandeminin ilk yılındaki acil yatırım politikalarının doğal bir sonucuydu (UNCTAD, 2022).
Tüm bu olumsuzluklara rağmen, 2022 yılında Türkiye’deki girişimcilik ekosistemi rekor yatırım miktarlarına ulaştı. Yıl genelinde toplam 1,74 milyar Amerikan doları yatırım yapıldı ve 341 yatırım turu gerçekleştirildi. 2021’de bu oran 1,61 milyar dolardı. 2022 itibarıyla en çok yatırım alan sektör, teknolojiyi yoğun olarak kullanan teslimat sektörü oldu. Özellikle Getir’in aldığı 768 milyon dolarlık yatırım bu alanda dikkat çekti. Getir dışındaki yatırımlara bakıldığında ise oyun sektörü, hem yatırım miktarı hem de yatırım sayısı açısından öne çıktı. Oyun sektöründe, 2022 yılında blokzincir/web3 tabanlı ve daha uzun soluklu casual veya mid-core oyunlara olan ilgi arttı.
Türkiye’de Yatırım Alan Başlıca Sektörler ve Girişimler
Teslimat Girişimleri (Getir): 2022 yılında 774 milyon Amerikan doları yatırım aldı (Getir: 768M$). 2021’de bu rakam 430 milyon dolardı (Getir: 428M$).
Oyun: 2022 yılında oyun sektörü çapındaki girişimler (30 farklı girişim) 437 milyon Amerikan doları yatırım aldı. 2021’de ise bu rakam 266 milyon dolardı.
Yapay Zeka ve Makine Öğrenimi: 2022 yılında yapay zeka ve makine öğrenimi alanından girişimler (30 farklı girişim) 140 milyon Amerikan doları yatırım aldı. 2021’de bu rakam 55 milyon dolardı.
Dijital Pazarlama ve Satış: 2022 yılında dijital pazarlama ve satış girişimleri 128 milyon Amerikan doları yatırım aldı. 2021’de bu rakam 4,2 milyon dolardı (StartupCentrum, 2022).
2022 yılında Türkiye’de 269 startup (144 milyon Amerikan doları), 50 scaleup (452 milyon Amerikan doları) ve 3 unicorn (1,14 milyar Amerikan doları) yatırım aldı. Girişimlere yapılan yatırımlar arasında 202 girişim ilk kez yatırım aldı. Ayrıca, 2022 yılında 18 oyun, 16 finans, 12 sağlık, 10 insan kaynakları ve 10 eğitim girişimi ilk kez yatırım aldı.
Küresel Yatırımların Genel Durumu
Dünya genelinde 2022’nin 3. çeyreği itibarıyla yapılan finansman miktarı 74,5 milyar Amerikan doları olarak gerçekleşti. Bu rakam, yılın 2. çeyreğine göre %34 daha düşük ve son 9 çeyrekteki en düşük seviyeyi gösteriyor. Ayrıca, 2021’in son çeyreğindeki zirve değerden %58 daha az. İşlem sayısı da 2022 3. çeyreği itibarıyla %10 oranında azaldı ve 2020’den beri en düşük seviyeye geriledi.
Küresel ölçekte, 2022 yılında dünya genelinde 1,8 trilyon dolarlık yatırım gerçekleştirildi. Bu yatırımların büyük kısmı, teknoloji girişimlerine ve yenilikçi projelere yöneldi. Yatırım yapılan sektörler arasında finansal teknoloji, sağlık teknolojileri, yapay zeka, robotik ve enerji öne çıktı. Ayrıca, dünya genelinde 44.000’den fazla startup yatırım aldı ve yaklaşık 195 unicorn şirket faaliyete geçti.
2022 Yılındaki Yatırımların Ana Çıktıları
- Talep hacmi açısından, market teslimatı, oyun, yapay zeka, hizmet olarak yazılım (SaaS) ve pazarlama teknolojileri popüler sektörler arasındaydı.
- Talep sayısı açısından, fintech, hizmet olarak yazılım (SaaS), oyun, yapay zeka ve pazar yerleri en popüler sektörler oldu.
- Oyun ve fintech sektörleri, yatırım tutarı açısından kendi sektörlerinde tüm zamanların rekorlarını kırdılar.
- Metaverse, önceki yıllara göre işlem sayısı bakımından %700’lük bir artışla en hızlı büyüyen sektör oldu.
Yatırımcıların İlgisini Çeken Teknoloji Alanları
Ekonomik krizle birlikte yatırımcıların teknoloji şirketlerine olan ilgisi iki önemli faktör üzerinde yoğunlaştı. Birincisi, teknoloji şirketlerinin karlılığı veya belirli bir süre içinde kara ulaşabilme potansiyeli. Bu bağlamda, birçok büyük teknoloji şirketi maliyet azaltma stratejileri uygulamaya başladı. Yapay zeka, otomasyon, siber güvenlik, finansal teknolojiler ve robotik teknolojiler gibi alanlarda ciddi yatırımlar görüldü. İkincisi, ürünlerin gerçek fayda sunması ve ESG (çevresel, sosyal ve yönetişim) kriterlerine uyum sağlaması. Bu kriterlere hizmet eden girişimler yatırımcılar tarafından daha fazla ilgi gördü. Ayrıca, Web3 trendi ile yükselen girişimler de dikkat çekti.
Yatırımlardaki Genel Azalma ve 2023 Beklentileri
2022 yılında genel olarak yatırımların azaldığını görüyoruz. Bu azalmanın ana nedeni, ekonomik kriz nedeniyle fonların yeni yatırımlar yapmak yerine mevcut portföy şirketlerini desteklemeye odaklanmalarıdır. 2023 yılında da benzer eğilimlerin devam etmesi bekleniyor. Büyük ölçekli yatırım fonları daha seçici olacak, yeni büyük yatırımların sayısı ve tutarı azalacaktır. Ancak, erken aşama yatırımların bu durumdan fazla etkilenmeyeceği düşünülüyor. Şirket değerlemelerinin düşmesi, küçük ölçekli yatırımcılar için fırsatlar sunacak ve bu alandaki fonlamaların devam etmesi bekleniyor.
Türkiye ve Küresel Ölçekte Teknoloji Yatırımları
Hem küresel hem de yerel ölçekte, teknoloji ve yenilikçi ürünlere yapılan yatırımların arttığını görmekteyiz. Teknoloji girişimleri, yatırımcıları ile birlikte geleceği inşa ediyor. Boğaziçi Ventures olarak, teknoloji ve yıkıcı yenilik (disruptive innovation) odaklı ürün ve hizmetlere yatırım yapmayı sürdürüyoruz. Teknolojiye yatırım yaparak, ülkemizdeki teknoloji girişimlerinin gelişimine katkıda bulunmayı ve bu alanda yeni fonlar kurmayı amaçlıyoruz.
. . .
İlgili bağlantılarımız;
- Teknoloji ve Yatırım Gündemi
- Resesyon ve Teknoloji Şirketlerinin Değerlemelerindeki Değişimler
- BV Insights makalelerimizi keşfedin ve abone olun!
- BV Portföy’ün Yapay Zeka Odaklı Teknoloji Değişken Fonunu inceleyin!
Yatırımcıları, bizimle birlikte yıkıcı yenilik odaklı yatırım yapmaya davet ediyoruz. Kaynakça;
– UNCTAD (2022). World Investment Report 2022: International tax reforms and sustainable investment. Erişim tarihi: 21.01.2023. [Online erişim](https://unctad.org/webflyer/world investment-report-2022)
– StartupCentrum (2022). 2022 Türkiye Startup Ekosistemi Yatırım Raporu. Erişim tarihi: 20.01.2023. [Online erişim](https://startupcentrum.com/tr/rapor/2022-turkish-startup ecosystem-investment-report)
– Pitchbook, NCVA (2022). Q4 Pitchbook – NCVA Venture Monitor. Erişim tarihi: 21.01.2023. [Online erişim](https://pitchbook.com/news/reports/q4-2022-pitchbook-nvca-venture-monitor) – CBInsights (2022). State of Venture. Erişim tarihi: 26.01.2023. [Online erişim](https://www.cbinsights.com/reports/CB-Insights_Venture-Report-Q3-2022.pdf) – Startups.watch (2022). Turkish Startup Ecosystem Year in Review. Erişim tarihi: 20.03.2023. [Online erişim](https://drive.google.com/file/d/1By6ZnSeRNwDx4zud50BgbGANrFc3xSvN/view) – CB Insights (2023). The World’s 1,205 Unicorn Companies in one Infographic. Erişim tarihi: 23.03.2023. [Online erişim](https://www.cbinsights.com/research/unicorn-startup-market map/)
Gizem Sezer & Dr. Cagla GUL SENKARDES
İrem Dölen’e makale araştırma desteği için teşekkür ederiz.