2022’nin ilk yarısında teknoloji firmalarının değerlemeleri ciddi düşüşler yaşadı. 2021 yılında 16.700 seviyelerinde olan Nasdaq Teknoloji endeksi, 12.400 seviyelerine (-%25) geriledi. S&P Teknoloji endeksi ise aynı dönemde 3.000’lerden 2.400’lere (-%20) düştü. Piyasalar, 2008 krizinden bu yana en kötü çeyreklerinden birini yaşadı. Buna ek olarak, YC’nin portföy şirketlerine gönderdiği ve piyasaların büyük girişim sermayeleri için kışın geldiğini belirten e mail, girişimlerin üzerindeki değerleme baskısını artırmaya devam ediyor.
Bu durumdan haberdar olan girişimler, runway’lerini uzatacak yatırım turları için çalışmalarına ve maliyet azaltma stratejilerine çoktan başladılar. Ancak, büyüme-yerinde sayma ve değerleme-seyrelmeme paradoksuyla karşı karşıya kaldılar. Nakit yakan ve pazarlamayla büyüyen girişimler, pazarlama harcamalarını azaltarak ve bu süreç geçene kadar büyümenin yavaşlamasını göze alarak çözüm aradılar. Derin teknoloji (deep-tech) şirketlerinde ise durum daha karmaşık. Yaklaşık %70’lik maliyetin personelden geldiği düşünüldüğünde, bu şirketlerin daha fazla seyrelmeyi göze almaları gerekebilir. Teknoloji sektöründeki insan kaynağı sıkıntısı da ayrı bir dezavantaj olarak öne çıkıyor. Personelini yurt dışına kaptırmamak için ek opsiyon ve hisse gibi avantajlar sunmak zorunda kalan kurucular, bu durumu yönetmek zorunda kalıyor.
Resesyonun Değerlemelere Etkisi
Resesyonun değerlemelere olan etkisine odaklanırsak, Blossom Street Ventures’ın 123 Software as a Service (SaaS) şirketinin 2021’in üçüncü çeyreğinden bu yana değerleme değişimlerini aktardığını görebiliriz. Bu verilere göre, 2021’in üçüncü çeyreğinde bu şirketlerin değerleme ortalamaları gelirlerinin 20 katı, medyanı ise 13 iken; 2022’nin ikinci çeyreğinde ortalama 7,5, medyan ise 6’ya kadar düşmüştü. Konunun daha iyi anlaşılması için bazı büyük SaaS şirketlerinin değerleme değişimlerine de bakabiliriz. Örneğin, Atlassian’ın değerlemesi 47x’den 17x’e, Twilio’nun değerlemesi 23x’den 4x’e, Unity Software’in değerlemesi 37x’den 9x’e ve Monday.com’un değerlemesi 62x’den 10x’e geriledi.
Pandemi döneminde piyasaya sürülen para, teknoloji şirketlerinin hızlı büyüme rakamları ve geleceğe yönelik olumlu beklentiler, bu şirketlerin değerlerinin hızla artmasına neden olmuştu. Ancak, pandemi sonrası yaşanan enflasyon ve beklenen resesyon endişeleri, Fed’in faiz artırımları ve sıkı para politikaları nedeniyle bu büyüme rakamları revize edilmek zorunda kaldı. Para bolluğunun azalması, değerlemelerin hızla çökmesine neden oldu. Hızla artan bu değerlemelerin daha da hızlı düşmesi, piyasalar için ciddi bir şok yarattı.
Geleneksel Şirketler ve Teknoloji Şirketlerinin Karşılaştırılması
Uzun yıllardır borsada işlem gören ve finansal tablolarını sürekli olarak pozitif kapatan geleneksel şirketlerin ciro/defter değerleri teknoloji şirketlerine göre oldukça düşük kalırken, nakit akışı sürekli negatif olan 4-5 yıllık girişim şirketleri, risk sermayelerinden cirolarının 40- 50 katı değerlemelerle yatırım aldılar. Bu örnek, belki doğrudan karşılaştırılabilir değil ancak risk iştahının bu süreçte ne kadar arttığını göstermektedir.
Bu hızlı artışlar, 2001 web krizinde olduğu gibi, şimdi de tartışılan resesyonun etkisiyle hızlıca normale döndü. Boğaziçi Ventures olarak, erken aşama teknoloji şirketlerine yatırım yaparken tekrar eden gelir (ARR-MRR) üzerinden yaptığımız değerlemelerde sektör detayına ve büyüme oranına göre 6-10x (gelir çarpanı) arası aldığımız değerlemeler de kendini kanıtlamış oldu.
Boğaziçi Ventures Hakkında
Boğaziçi Ventures, çeşitli dikey ve coğrafyalarda teknoloji şirketlerine yatırım yapan fonların kurulması, yönetilmesi ve yatırım yapılan portföy şirketlerine üst düzey katma değer sağlanmasına odaklanmaktadır. 200’ün üzerinde teknoloji şirketine yatırım kararı almış olan Boğaziçi Ventures ortakları, teknoloji girişimlerinde aktif rol almakta ve girişimcilerin uluslararası başarılarına eşlik etmektedir. Boğaziçi Ventures, yatırımcıların ihtiyaçlarına göre özel fonlar da kurup yönetmekte ve dijital paralar için saklama hizmetleri sunmaktadır. Aktif yatırımlarına devam eden teknoloji yatırım fonu “BV Growth”, Türkiye’de yerleşik olup uluslararası piyasalara hızla açılabilecek oyun, finans teknolojileri, dijital sağlık, eğitim ve perakende teknolojileri alanlarında büyüme aşamasındaki girişimlere yatırım yapmaktadır. Boğaziçi Ventures iştiraklerinden BV Portföy, aynı zamanda halka açık teknoloji şirketlerine yatırım yapan tematik hisse senedi fonları yöneterek uluslararası pazarlarda aktif yatırımlar yapmaktadır.
. . .
İlgili bağlantılarımız;
- Yatırımcıları Etkilemek Adlı Serinin İlk Makalesini Okuyun!
- Oyun Geliştiricilerinin Yatırımcıların İlgisini Çekmesi İçin 6 Kritik Tavsiye
- Girişimcinin Perspektifi: Oyun Türlerindeki Tüketim Alışkanlıkları ve Girişimcilere Tavsiyeler
- BV Insights makalelerimizi keşfedin ve abone olun!
- BV Portföy’ün Yapay Zeka Odaklı Teknoloji Değişken Fonunu inceleyin!
